Þú getur valið að hefja töku lífeyris frá 60 ára aldri og allt til 80 ára aldurs.  Þegar þú hefur ákveðið að hefja töku lífeyris sækir þú um og færð fyrstu lífeyrisgreiðsluna síðasta virka dag þess mánaðar sem þú velur.

Athugaðu að sækja þarf um fyrir 20. hvers mánaðar til að fá greitt í lok sama mánaðar en þú getur líka sótt um fram í tímann. 

Þú átt alltaf sömu réttindin en ef þú byrjar að fá lífeyri fyrir 67 ára viðmiðunaraldurinn þá verður mánaðarleg upphæð lægri því gera þarf ráð fyrir því að þú fáir greitt í hverjum mánuði í lengri tíma. 

Með sama hætti þá hækkar mánaðarleg greiðsla þeirra sem fresta lífeyristöku fram yfir 67 ára aldur. 

Í meðfylgjandi töflu sjást áhrif á mánaðarlegar greiðslur eftir því hvenær sjóðfélagi byrjar að fá greiddan lífeyri. Taflan miðast við spár um ævilengd Íslendinga hverju sinni og getur því tekið breytingum.

*Töfluna er að finna í samþykktum LV og ganga þær framar ef þeim ber ekki saman við þennan texta.

Oft vaknar sú spurning hjá fólki sem er að komast á lífeyrisaldur hvenær hagstæðast sé að hefja lífeyristöku. Það veit enginn fyrr en yfir lýkur því það ræðst af lífaldri hvers og eins, þ.e. hvort þú lifir lengur eða skemur en meðallífaldur.

Þetta er háð fleiri forsendum í ákvarðanatökunni, s.s. samspil skatta og annarra tekna við úttekt, heilsufar og fleira. Það er því þitt að meta hvað best er fyrir þig. Ef þú vilt skoða möguleikana hafðu samband við ráðgjafa okkar.  

Þú getur valið að byrja að fá hálfan lífeyri frá 60 ára aldri.

• Helmingurinn sem þú byrjar að fá greiddan verður þá föst upphæð sem breytist mánaðarlega í takt við vísitölu neysluverðs (verðtrygging).
• Sá hluti sem þú frestar tekur þá breytingum samkvæmt samþykktum hvers tíma. 

Athugaðu að hægt er að sækja um hálfan lífeyri frá TR frá 65 ára aldri. Nánar á vef TR

Já, lífeyrisgreiðslur eru skattskyldar með sama hætti og almennar launatekjur. Þú þarft því að gera ráð fyrir að greiða skatt af þeim tekjum sem þú færð frá sjóðnum eftir því skattþrepi sem þú ert í.

Á vef Skattsins er reiknivél sem áætlar skattgreiðslur af tekjum sem gott er að skoða. 

Sjóðurinn sér um að skila staðgreiðslu af lífeyrisgreiðslum til skattayfirvalda. Skattkort eru rafræn og nauðsynlegt er að láta vita hversu hátt hlutfall af skattkorti þú vilt nýta hjá sjóðnum.

Persónuafsláttur

Skattkort lækkar skattinn því það veitir rétt til persónuafsláttar á staðgreiðsluári.  Eigi lífeyrisþegi ónýttan persónuafslátt er mikilvægt að láta sjóðinn vita.

Lífeyrisþegar geta nýtt allt að 100% af ónýttu skattkorti maka til skattalækkunar.

Við fráfall maka geta lífeyrisþegar nýtt skattkort makans í 9 mánuði frá og með andlátsmánuði.

Já, það þarf að sækja sérstaklega um þær. Það er gert rafrænt á mínum síðum og sækja þarf um fyrir 20. hvers mánaðar til að fá greitt í lok sama mánaðar. Þar getur þú valið hvort þú óskar eftir greiðslu frá öðrum sjóðum líka, valið rétt skattþrep og fleira. 

Besta leiðin er að skrá sig inn á mínar síður og skoða lífeyrisáætlun. Þar getur þú valið mismunandi forsendur og séð hver áætluð greiðsla verður. Þar geturðu líka sótt allar upplýsingar um réttindi hjá öðrum sjóðum sem þú hefur greitt í yfir starfsævina. Þannig geturðu stillt upp heildstæðri mynd af lífeyrisgreiðslum og séreign. 

Athugaðu að eingöngu séreign þín hjá LV birtist á mínum síðum en séreignarsparnaður sem þú kannt að eiga hjá öðrum þarf að skrá inn handvirkt í lífeyrisáætlun. 

Önnur góð leið er að fara inn á mínar síður og skoða yfirlit sem þú hefur fengið inn í skjalasafnið þitt. Þar er bæði staða áunninna réttinda og áætlaðar útgreiðslur miðað við upphaf lífeyris á mismunandi aldri. 

Réttindi þín sem slík erfast ekki. Hins vegar er rík fjárhagsleg vernd fyrir fjölskylduna ef þú fellur frá. Greiddur er makalífeyrir í að lágmarki 5 ár en hann er oft greiddur lengur eða þar til yngsta barn nær 23 ára aldri. Þá er barnalífeyrir greiddur fyrir hvert barn fram að 20 ára aldri þess. 

Þannig er verndin mest fyrir þá sem eiga ung börn og mestu skiptir fyrir fjölskylduna að hafa fjárhagslegt öryggi. 

Já, hjónum og sambúðarfólki er heimilt að gera samning um skiptingu áunninna réttinda og framtíðarréttinda.  Eins er hægt að gera samkomulag um skiptingu lífeyrisgreiðslna eftir að taka lífeyris er hafin.

Skiptingu réttinda þarf að skoða mjög vel svo báðir aðilar séu vel upplýstir um áhrifin. Við hvetjum alla sem vilja kanna hvort skipting réttinda henti þeim að koma í viðtal til ráðgjafa okkar. 

Öllum er heimilt að skipta lífeyrisréttindum sínum með maka sínum eða sambúðarmaka með samkomulagi. Skiptingin felur í sér gagnkvæma og jafna skiptingu, sem þýðir að hvor aðilinn fyrir sig skal veita hinum sama hlutfall lífeyrisréttinda sinna. Skiptingin er óafturkræf og felur í sér að hvor maki fyrir sig öðlast sjálfstæð réttindi og skerðast þá réttindi sjóðfélagans sem nemur aukningu maka.

Samkomulag um skiptingu réttinda þarf að vera gert áður en lífeyristaka hefst og áður en sá maki sem er eldri er orðinn 65 ára gamall. Þá er krafist læknisvottorðs um að sjúkdómar eða heilsufar dragi ekki úr lífslíkum sjóðfélaga og maka hans.

Athugaðu að eingöngu má skipta þeim réttindum sem myndast meðan á hjónabandi eða sambúð stendur.

Við hvetjum þig til að skoða reiknivélina okkar um áhrif skiptingar réttinda. Þar má skoða megináhrif af slíku samkomulagi en við hvetjum alla til að skoða málið með ráðgjafa okkar áður en ákvörðun er tekin. 

Til að sjá heildarmyndina þarf að skoða skiptingu í öllum sjóðum sem báðir aðilar eiga inneign í.

Samkomulag um skiptingu áunnins ævilangs lífeyris (ellilífeyrisréttinda) hefur eftirfarandi í för með sér:

• Við skilnað er tryggt að áunninn ævilangur lífeyrir komi til skipta.
• Við andlát sjóðfélaga heldur eftirlifandi maki skiptum réttindum, auk þess sem maki fær greiddan makalífeyri út á áunnin og framreiknuð réttindi sjóðfélagans eins og ekki hefði komið til skiptingarinnar.
• Áfallaverndin (örorkulífeyrir, makalífeyrir, barnalífeyrir) er ennþá til staðar hjá sjóðfélaga eftir skiptinguna. Verði sjóðfélagi öryrki eftir að lífeyrisréttindum til ævilangs lífeyris hefur verið skipt, fær hann því samt sem áður örorkulífeyri eins og ekki hefði komið til skiptingarinnar.
• Sá sem fær réttindin til ævilangs lífeyris frá sjóðfélaga öðlast ekki rétt til örorku- eða barnalífeyris út á þau réttindi. 

Skipting miðast við tímabil sambúðar/hjúskaps samkvæmt staðfestingu frá Þjóðskrá. Einungis má skipta réttindum sem myndast meðan á hjónabandi eða sambúð stendur. 

Samning um skiptingu áunninna réttinda þarf að gera fyrir 65 ára aldur þess maka sem eldri er. Eftir skiptinguna, verða lífeyrisréttindi beggja aðila sjálfstæð og fær hvor aðili greiddan lífeyri til æviloka.

• Áunnin réttindi 
• Verður að gerast fyrir 65 ára aldur
• Verður að gerast áður en lífeyristaka hefst

Skipting lífeyrisréttinda byggir á heimild í 3. mgr. 14. gr. laga nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða og 12. greinar samþykkta Lífeyrissjóðs verzlunarmanna.

Skipting miðast við tímabil sambúðar/hjúskaps samkvæmt staðfestingu frá Þjóðskrá. Einungis má skipta réttindum sem myndast meðan á hjónabandi eða sambúð stendur. 

Samning um skiptingu áunninna réttinda þarf að gera fyrir 65 ára aldur þess maka sem eldri er. Eftir skiptinguna, verða lífeyrisréttindi beggja aðila sjálfstæð og fær hvor aðili greiddan lífeyri til ævilok

Í umsókn um ævilangan lífeyri getur þú valið hvort þú vilt að við sendum hana áfram til afgreiðslu hjá öðrum sjóðum sem þú hefur greitt til. Greiðslurnar koma þó alltaf frá hverjum sjóði fyrir sig. Þó greiðir Greiðslustofa lífeyrissjóða fyrir nokkra sjóði í einu.

Já, samþykktir eru mismunandi en samþykktir eru reglurnar sem sjóðirnir vinna eftir. Almennt miða sjóðir við lífeyri frá 67 ára aldri. Blandaðir sjóðir eða svokallaðir séreignarsjóðir miða hins vegar við 70 ára aldur Almennt má segja að með aukinni séreign verða réttindi til ævilangs lífeyris og áfallaverndar rýrari á móti.

Réttindi til áfallaverndar, örorku-, maka- og barnalífeyris eru líka mjög mismunandi. Ákveðin lágmarksréttindi eru tryggð í lögum en samþykktir sjóða bæta mismiklu við. Lífeyrissjóður verzlunarmanna veitir áfallavernd í fremstu röð sjóða.

Já, samkvæmt lögum ber þér að sækja fyrst um í lífeyrissjóðum áður en þú sækir um hjá TR. Ef þú átt rétt á eingreiðslum í einhverjum lífeyrissjóðum borgar sig að taka þær fyrst út áður en þú sækir um hjá TR. Þegar réttindi eru lítil hjá tilteknum sjóði  er oft í boði að fá þau greidd út með eingreiðslu.

Nei, laun hafa ekki áhrif á ævilangan lífeyri. Þetta er réttur, sem sjóðfélaginn hefur áunnið sér með iðgjöldum sínum og tryggir honum ævilangan lífeyri, óháð tekjum. Þetta er stjórnarskrárvarinn eignarréttur sem er einnig varinn gegn aðför að lögum eins og fjárnámi.

Já, lífeyrir er endurreiknaður í mánuðinum sem þú átt afmæli og þeim réttindum bætt við sem hafa bæst við eftir að þú hófst lífeyristöku. 

Ekki er hægt að greiða félagsgjald af ævilöngum lífeyri. 

Þeir sjóðfélagar sem greitt hafa til VR í 5 ár áður en þeir fara á ævilangan lífeyri eru fullgildir félagar í VR samkvæmt nánari upplýsingum á vef VR. Við hvetjum sjóðfélaga til að kynna sér nánar rétt sinn hjá VR.  

Heimilt er að endurgreiða iðgjöld erlendra ríkisborgara þegar þeir flytja frá Íslandi að því gefnu að það sé ekki bannað samkvæmt milliríkjasamningum sem Ísland er aðili að.

Ísland er nú þegar með milliríkjasamninga við yfir þrjátíu ríki. Þau eru Bandaríkin, Kanada, Bretland og EES ríkin, auk Sviss þ.e. öll EFTA- og ESB ríkin.

• EFTA ríkin eru Ísland, Noregur, Liechtenstein og Sviss.
• ESB ríkin eru Austurríki, Belgía, Búlgaría, Danmörk, Eistland, Finnland, Frakkland, Grikkland, Holland, Írland, Ítalía, Króatía, Kýpur (gríski hlutinn), Lettland, Litháen, Lúxemborg, Malta, Portúgal, Pólland, Rúmenía, Slóvakía, Slóvenía, Spánn, Svíþjóð, Tékkland. Ungverjaland, Þýskaland.

Sá sem er með ríkisborgararétt í einhverju af þessum ríkjum getur ekki sótt um endurgreiðslu iðgjalda vegna flutninga frá Íslandi.

Ef einstaklingur er með ríkisfang í tveimur eða fleiri löndum er ekki heimilt að endurgreiða iðgjöld nema bæði eða öll ríkisföng séu utan þessara ríkja.

Fylltu út umsókn og skilaðu til sjóðsins ásamt meðfylgjandi upplýsingum: 

1. Staðfestingu síðasta launagreiðanda á lokum ráðningarsambands. 
2. Afrit af vegabréfinu þínu. 
3. Afrit af farmiða til heimalands eða sambærilegt. 
4. Afrit af síðasta launaseðli. 
5. Númer á bankareikningi þínum á Íslandi.  

Ef mánaðargreiðsla ævilangs lífeyris er undir kr. 6.585 á mánuði m.v. vísitölu neysluverðs í janúar 2024. Upphæðin hækkar í hverjum mánuði m.v. vísitölu neysluverðs. 

Mánaðarlegur barnalífeyrir með hverju barni er [childPension]. 

Maki er sá sem hefur verið í hjúskap eða sambúð með sjóðfélaga í tvö ár, að minnsta kosti. Viðmiðið er að sambúðarfólk hafi haft sameiginleg fjármál í tvö ár. Hjón mega ekki vera skilin að borði og sæng því þá fellur niður réttur til makalífeyris.

Makalífeyrir er alltaf að lágmarki 60% af áunnum réttindum sjóðfélagans við 67 ára aldur. 

Mun meiri verðmæti felast alla jafna í rétti til framreiknings á makalífeyri. Það þýðir að til útgreiðslu eru þau réttindi sem sjóðfélagi hafði þegar áunnið sér við andlátið en við bætast réttindi eins og sjóðfélaginn hefði greitt til sjóðsins af sömu launum til 65 ára aldurs. Makinn fær 60% af þeim rétti. 

Til að fá bæði áunninn og framreiknaðan rétt til makalífeyris þarf sjóðfélagi: 

• Að hafa greitt í sjóðinn í a.m.k. 3 af síðustu 4 árum fyrir andlát.
• Að hafa greitt iðgjald í sjóðinn að lágmarki 178.435* krónur hvert þessara þriggja ára.
• Að hafa greitt í sjóðinn í a.m.k. 6 mánuði síðasta árið fyrir andlát.

* 178.435 kr. er grunnupphæð og skal verðbætt í byrjun hvers árs skv. vísitölu neysluverðs, miðað við grunnvísitölu 513 í janúar 2022.  

Í stuttu máli er makalífeyrir greiddur í að lágmarki í fimm ár en í sumum tilfellum greiðist hann lengur.

• Ef þið eigið börn undir 23 ára aldri: Maki þinn fær makalífeyri þangað til yngsta barnið hefur náð 23 ára aldri.

• Ef maki þinn er öryrki er makalífeyrir greiddur á meðan makinn er öryrki en að hámarki til 67 ára aldurs. 

• Nánari upplýsingar um eldri greinar má finna í samþykktum.

Skipting réttinda milli hjóna hefur ekki áhrif á makalífeyri, hún hefur eingöngu áhrif á ævilangan lífeyri.

Skilyrði fyrir greiðslu barnalífeyris er að foreldri hafi greitt í sjóðinn í tvö ár á síðustu þremur árum eða í að minnsta kosti sex mánuði síðasta árið fyrir fráfall.

Þú sækir um makalífeyri á mínum síðum. Ef hjón eru gift þá þarf ekki nein gögn því sjóðurinn hefur aðgang að þjóðskrá. Ef um sambúð er að ræða  þarf að koma staðfesting á að sambúð hafi varað í tvö ár.

Ef makinn giftist aftur eða stofnar til sambúðar innan þess tíma sem hann/hún á rétt á makalífeyri fellur sá réttur niður.

Þú getur notað skattkort maka í níu mánuði, að meðtöldum mánuðinum þegar maki lést. 

Já, greiddur er tekjuskattur af makalífeyri eins og öðrum tekjum.

Barnalífeyrir er [childPension] kr. á mánuði fyrir hvert barn og er greiddur til 20 ára aldurs þess. Barnalífeyrir er verðtryggður miðað við vísitölu neysluverðs.

Barnalífeyrir er greiddur með börnum sjóðfélaga ásamt fósturbörnum og stjúpbörnum sem voru á framfærslu sjóðfélaga.

Barnalífeyrir vegna andláts foreldris er greiddur inn á reikning barnsins.

Á hverju ári þurfa þeir sem búa erlendis og fá greiddan lífeyri frá sjóðnum að senda lífsvottorð. Viðeigandi yfirvöld á hverjum stað; þjóðskrá, bæjarskrifstofur, skattstofa eða aðrir opinberir aðilar gefa út slíkt vottorð. Það þarf að berast sjóðnum fyrir 15. maí ár hvert. 

Sjóðfélagar sem búa erlendis þurfa að koma upplýsingum um netfang sitt til sjóðsins eða skrá það inn á Mínar síður.

Nei, mikill munur getur verið á því hver réttindi sjóðfélaga eru til áfallaverndar. Ákveðin lögbundin lágmörk eru skilgreind í lögum en samtryggingarsjóðir bjóða almennt talsvert betri vernd. LV er þar fremstur í flokki og veitir mun betri áfallavernd en lög kveða á um. Almennt eru sjóðir sem leggja áherslu á séreign umfram samtryggingu með rýrari réttindi til áfallaverndar í staðinn.

Nei, en það gera sum stéttarfélög. Best er að hafa samband við síðasta stéttarfélag sem maki greiddi í. Ef maki er kominn á lífeyri getur samt verið réttur á útfararstyrk og þá er það síðasta stéttarfélag sem greiðir hann.   

Sjá upplýsingar um dánarbætur hjá VR.

Þú þarft að vera yngri en 67 ára og hafa greitt ákveðin lágmarksiðgjöld í lífeyrissjóð í samtals 24 mánuði fyrir slys eða sjúkdóm sem veldur starfsorkutapinu. 

Skilyrði fyrir því að umsókn verði samþykkt er að þú hafir tapað að minnsta kosti 50% starfsorku til þess starfs sem þú hafðir, að örorkan hafi varað í að lágmarki 6 mánuði og þú hafir tapað tekjum vegna þessa.

Nei, ef þú ert á örorkulífeyri til 67 ára aldurs tekur við ævilangur lífeyrir sem veitir sömu réttindi áfram og til æviloka.

Þú mátt afla þér allra þeirra tekna sem þú getur og vilt. Hins vegar er örorkulífeyri aðeins ætlað að tryggja þér þær tekjur sem þú hafðir áður en þú misstir starfsorkuna. Þess vegna eru launagreiðslur og greiðslur frá TR dregnar frá örorkulífeyri. Þú mátt ekki hafa meiri tekjur á örorkulífeyri en þegar þú varst í vinnu.

Nei, iðgjöld í lífeyrissjóð eru ekki greidd af örorkulífeyri.

Samkvæmt lögum VR er öryrkjum heimilt að greiða 0,7% félagsgjald af örorkulífeyri sem renni í sjóði félagsins til að tryggja réttindi þeirra úr sjóðunum.

Skilyrði sem öryrki þarf að uppfylla til að öðlast þennan rétt er að hann hafi verið félagsmaður VR óslitið í fimm ár áður en til örorku kom og að árlegar greiðslur félagsgjalds af örorkulífeyri nái lágmarksfélagsgjaldi VR hverju sinni.

Á hverju ári þurfa þeir sem búa erlendis og fá greiddan örorkulífeyri frá sjóðnum að senda erlent skattframtal til sjóðsins á live@live.is fyrir 15. október ár hvert. 

Sjóðfélagar sem búa erlendis þurfa að koma upplýsingum um netfang sitt til sjóðsins eða skrá það inn á Mínar síður.

Almennt má búast við að ferlið taki 8-12 vikur. 

Tilgreind séreign er laus til útborgunar frá 62 ára aldri, en þá er greiðslunum dreift þar til þú nærð 67 ára aldri. Sé innstæða undir ákveðnum viðmiðum, kr. 1.745.821*, átt þú rétt á að óska eftir því að innstæðan verði greidd út í eingreiðslu.

* 1.janúar 2024. Viðmiðunarfjárhæð þessi breytist árlega í hlutfalli við breytingu á vísitölu neysluverðs.

Séreign er valfrjáls sparnaður, viðbót við lögbundin lífeyrissparnað. Ef þú sparar 2-4% af þínum launum þá greiðir launagreiðandi 2% mótframlag. Þú getur hafið úttekt við 60 ára aldur og fengið allt greitt í einu ef þú vilt. 

Tilgreind séreign er hluti af lögbundnum lífeyrissparnaði.  Þú hefur val um að ráðstafa næstum fjórðungi af 15,5% lögbundna iðgjaldinu þínu í tilgreinda séreign eða 3,5% af 15,5%. Hægt er að taka út tilgreinda séreign frá 62 ára með ákveðnum skilyrðum.

Já, tilgreind séreign erfist og skiptist á milli maka og barna þinna samkvæmt reglum hjúskapar- og erfðalaga. Samkvæmt hjúskaparlögumer helmingur séreignar skilgreind sem hjúskapareign og rennur að fullu til maka, hinn helmingurinn skiptist samkvæmt reglum erfðalaga á milli maka og barna. Þetta þýðir að maki fær 2/3 og börn 1/3.

• Ef þú lætur ekki eftir þig börn þá erfir maki þinn alla séreignina. Ef þú hefur ekki verið í hjónabandi við andlát þá erfa börn alla séreignina. 
• Ef þú lætur ekki eftir þig maka eða börn rennur inneign til dánarbús.

Hvorki er reiknaður erfðafjárskattur né fjármagnstekjuskattur af erfðaséreign en greiddur er tekjuskattur við útgreiðslu.

Erfingjar geta afsalað sér sínum hluta áður en útgreiðslur hefjast en þá skiptist sá hluti eftir reglum erfðalaga.

Inneignin er laus til útgreiðslu eftir að skipting hefur verið framkvæmd en erfingjum stendur einnig til boða að ávaxta inneignina áfram hjá sjóðnum.

Verðir þú að hætta störfum vegna örorku af völdum slyss eða veikinda áttu rétt á að fá inneign þína í séreignar greidda út á minnst sjö árum eða á þeim tíma sem vantar upp á 60 ára aldur. Sé innstæða undir ákveðnum viðmiðum, kr. 1.616.426*, átt þú rétt á að óska eftir því að innstæðan verði greidd út í eingreiðslu eða á skemmra tímabil en fyrrgreind sjö ár. 

* 1.janúar 2023. Viðmiðunarfjárhæð þessi breytist árlega í hlutfalli við breytingu á vísitölu neysluverðs.

Allir þeir sem greiða 15,5% lágmarksiðgjald hafa val um að ráðstafa 3,5% í tilgreinda séreign.

Greiðslur úr lífeyrissjóðum og greiðslur séreignar eru skattlagðar eins og aðrar launatekjur en þú getur nýtt persónuafslátt þinn til þess að lækka skattana. 

Við sjáum um að skila staðgreiðslu af lífeyrisgreiðslum til skattayfirvalda. Skattkort eru rafræn og nauðsynlegt er að láta vita hversu hátt hlutfall af skattkorti þú vilt nýta hjá sjóðnum.

Persónuafsláttur

• Skattkort lækkar skattinn því það veitir rétt til persónuafsláttar á staðgreiðsluári.  Eigi lífeyrisþegi ónýttan persónuafslátt er mikilvægt að láta sjóðninn vita.
• Lífeyrisþegar geta nýtt allt að 100% af ónýttu skattkorti maka til skattalækkunar.
• Við fráfall maka geta lífeyrisþegar nýtt skattkort makans í 9 mánuði frá og með andlátsmánuði.

Já, tilgreind séreign og önnur séreign sem tilheyrir 15,5% lágmarksiðgjaldinu skerðir greiðslur frá TR frá og með 1. janúar 2023 og er sömuleiðis ekki undanþegin þátttöku í dvalarkostnaði á stofnun fyrir aldraða og fleira.

Ein undantekning er þó á því; Þeir sem þegar hafa hafið töku lífeyris hjá TR fyrir 1. janúar 2023 munu ekki verða fyrir skerðingu. 

Já, með því að ráðstafa hluta af iðgjaldi í tilgreinda séreign þá lækkar á móti sú áfallavernd sem fæst með fullu iðgjaldi í samtryggingu. Áfallaverndin er þó áfram til staðar af því iðgjaldi sem greitt er til samtryggingar.

Já, með breytingum á lögum um lífeyrissjóði í janúar 2023 er það hægt að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, sjá nánar á vef Skattsins.

• Ef að þú ert með séreignarsparnað þá þarft þú fyrst að nýta hann áður en þú nýtir tilgreindu séreignina. 
• Tilgreind séreign er greidd í lok hvers almanaksár, eða þegar liggur fyrir að hvaða marki hámarksfjárhæð hefur verið nýtt með greiðslu séreignarsparnaðar.
• Ráðstöfun tilgreindar séreignar inn á lán er að jafnaði í formi eingreiðslu
• Nýta má iðgjöld vegna tilgreindrar séreignar sem greidd eru frá og með 1.janúar 2023

Nei, ef þú átt íbúð þá er ekki í boði að nýta tilgreinda séreign. Ef þú ert með séreignarsparnað þá getur þú nýtt hann til að greiða inn á lán.

Já, tilgreind séreign hefur áhrif á greiðslur hjá TR. Séreign sem er hluti lögbundins framlags í lífeyrissjóð eins og tilgreind séreign lækka greiðslur lífeyris frá TR.

Ef þú greiðir í séreignarsparnað er ekki tekinn skattur af þeim greiðslum. Þannig lækka skattgreiðslur þínar í hverjum mánuði sem því nemur.

Tökum dæmi af aðila sem er með 500.000 kr. í mánaðarlaun.

Á sama tíma og lægra hlutfall launa þinna fer í skatt ertu að tryggja þér aukinn sparnað síðar á ævinni. Þar er ekki eingöngu um að ræða framlag þitt heldur einnig mótframlag atvinnuveitanda þíns auk ávöxtunar. 

Séreign er laus til útborgunar við 60 ára aldur. Þú getur valið um að taka inneign þína út í einu lagi eða dreift henni eins og hentar þér best.

Verðir þú að hætta störfum vegna örorku af völdum slyss eða veikinda áttu rétt á að fá inneign þína í séreignardeild greidda út á minnst sjö árum eða á þeim tíma sem vantar upp á 60 ára aldur. Sé innstæða undir ákveðnum viðmiðum, kr. 1.745.821*, átt þú rétt á að óska eftir því að innstæðan verði greidd út í eingreiðslu eða á skemmra tímabil en fyrrgreind sjö ár. 

* 1.janúar 2024. Viðmiðunarfjárhæð þessi breytist árlega í hlutfalli við breytingu á vísitölu neysluverðs.

Já, inneign þín erfist og skiptist á milli maka og barna þinna samkvæmt reglum hjúskapar- og erfðalaga. Samkvæmt hjúskaparlögum er helmingur séreignar skilgreind sem hjúskapareign og rennur að fullu til maka, hinn helmingurinn skiptist samkvæmt reglum erfðalaga á milli maka og barna. Þetta þýðir að maki fær 2/3 og börn 1/3.

• Ef þú lætur ekki eftir þig börn þá erfir maki þinn alla séreignina. Ef þú hefur ekki verið í hjónabandi við andlát þá erfa börn alla séreignina.
• Ef þú lætur ekki eftir þig maka eða börn rennur inneign til dánarbús.

Hvorki er reiknaður erfðafjárskattur né fjármagnstekjuskattur af erfðaséreign en greiddur er tekjuskattur við útgreiðslu.

Erfingjar geta afsalað sér sínum hluta áður en útgreiðslur hefjast en þá skiptist sá hluti eftir reglum erfðalaga.

Inneignin er laus til útgreiðslu eftir að skipting hefur verið framkvæmd en erfingjum stendur einnig til boða að ávaxta inneignina áfram hjá sjóðnum. 

Já, allir þeir sem eiga séreignarsparnað og eru að kaupa eða byggja íbúðarhúsnæði geta nýtt uppsafnaðan séreignarsparnað til útborgunar á fyrstu íbúðarkaupum. Þá er einnig hægt að nýta séreign til að greiða inn á lán og/eða lækka mánaðarlega afborgun á óverðtryggðu láni. Skilyrði til að geta sótt um;

• Þú þarft að vera með séreignarsamning
• Þú þarft að vera að kaupa fyrstu íbúð eða mátt ekki hafa átt íbúð í 5 ár.
• Þú  þarft að eiga að minnsta kosti 30% í eigninni
• Þú þarft að sækja um innan 12 mánaða frá undirritun kaupsamnings

Einstaklingur getur nýtt að hámarki 500.000kr á ári í samfellt 10 ár.

Nánari upplýsingar á vef Skattsins .
Sótt er um úrræðið á vef Skattsins.

Skráðu þig inn og smelltu á „Réttindi“ í valmyndinni, veldu „Lífeyrisáætlun“. Þar getur þú skráð inn þau laun sem þú vilt miða við, ráðstöfun í séreign og áætlaða ávöxtun. Þannig geturðu séð hverjar áætlaðar greiðslur verða þegar þú vilt taka út. 

Lífeyrisáætlunin birtir sjálfkrafa þann rétt og séreign sem þú átt hjá sjóðnum auk réttinda til ævilangs lífeyris hjá öðrum sjóðum. Uppsöfnuð eign í séreignarsparnaði hjá öðrum kemur hins vegar ekki fram nema þú fyllir inn í þann reit.

Já, þú getur nýtt uppsafnaðan séreignarsparnað til að kaupa fasteign. Þetta þarf ekki að vera þín fyrsta fasteign en það er einungis hægt að nýta viðbótariðgjald sem safnaðist á meðan þú eða maki þinn voru ekki skráðir eigendur fasteignar.

Nánar má kynna sér þetta á vef Skattsins.

Já, það er hægt að nýta séreignarsparnað til að greiða mánaðarlega inn á húsnæðislán. En til þess að eiga rétt á því þá þarft þú að uppfylla ákveðin skilyrði: 

• Þú þarft að vera með séreignarsamning.

• Þú þarft að hafa lán sem er tryggt með veði.

• Lánið þarf að vera tekið til öflunar á íbúðarhúsnæði til eigin nota.

Hámarksheimild á ári er 500.000 kr fyrir einstakling og 750.000 kr fyrir hjón/sambúðarfólk. Nánari upplýsingar eru á vef Skattsins.

Já, greiðslur úr séreign eru skattlagðar eins og aðrar tekjur.

Nei, séreignarsparnaður sem takmarkast við allt að 4% framlag sjóðfélaga og 2% framlag launagreiðanda hefur ekki áhrif á greiðslur hjá TR. 

Launagreiðendur hafa heimild til að greiða 12% mótframlag af launum + 2 milljónir á ári, samanlagt mótframlag í lögbundið lífeyrisframlag og séreignarsparnað. Greiðslur umfram það eru tekjuskattskyldar. 

Samkvæmt lögum greiða launagreiðendur 11,5% mótframlag í lögbundinn lífeyrissparnað og 2% mótframlag í séreignarsparnað, samtals 13,5%.

Hver og einn þarf því að skoða vel hversu mikið svigrúm er til staðar til að auka mótframlag launagreiðanda.

Þú átt rétt á láni ef þú hefur greitt iðgjöld eða í séreign í 6 af s.l. 12 mánuðum fyrir umsókn eða í samtals 36 mánuði fyrir umsókn.

Skráðu þig með rafrænum skilríkjum inn á Mínar síður til að staðfesta hvort þú átt lánsrétt. 

Fyrstu kaupendur hafa lánsrétt ef þeir hafa einu sinni greitt til sjóðsins. 

Aðeins er lánað gegn íbúðarhúsnæði á Íslandi í eigu lántaka. 

Áhvílandi uppreiknaðar veðskuldir að viðbættu láni sjóðsins, mega við lánveitingu ekki vera umfram 70% af verðmæti veðs. 

Fyrstu kaupendur geta sótt um viðbótarlán ef það er í samfelldri veðröð frá fyrsta veðrétti og er hámarksveðhlutfall 85%. 

Ef veðsetning vegna lántöku eða veðflutnings lána hjá sjóðnum er umfram 65% er almennt gerður áskilnaður um að veðsetning til þriðja aðila (annars en Lífeyrissjóðs verzlunarmanna) nemi ekki hærra hlutfalli en 20% af metnu virði veðsins. 

Veðsetning skal reiknuð út frá söluverði samkvæmt kaupsamningi þegar um lánveitingar í tengslum við fasteignaviðskipti er að ræða. Annars skal miða við gildandi fasteignamat. 

Hámarks lánsfjárhæð er kr. 95.000.000. Ef heildar lánsfjárhæð fer yfir kr. 75.000.000, þá má lánshæfismat ekki vera lægra en B1 og áætlað ráðstöfunarfé eftir lántöku má ekki vera lægra en kr. 180.000. Heildarupphæð áhvílandi lána, að meðtöldu nýju láni, má ekki fara yfir hámarkslán hjá sjóðnum.

Lágmarksfjárhæð láns er kr. 1.000.000.

Að hámarki er lánað 70% af fasteignamati eða kaupverði eignar ef um er að ræða fasteignakaup. Ekki er miðað við verðmat.

Ef hlutfall lána frá öðrum lánastofnunum er umfram 20% af veðrými, þá er hámarks veðsetning 65% af fasteignamati eða kaupsamningsverði, ef um er að ræða fasteignakaup.

Ef áhvílandi uppreiknaðar veðskuldir að viðbættu láni sjóðsins eru hærri en hámarkslán hjá sjóðnum þá er lagt mat á það út frá hagsmunum sjóðsins, þrátt fyrir reglur um veðsetningarhlutfall.

Fyrstu kaupendur geta sótt um viðbótarlán ef það er í samfelldri veðröð frá fyrsta veðrétti og er hámarksveðhlutfall 85%. 

Val er um lánstíma frá 5 árum til 40 ára. Hámarkslánstími fyrir viðbótarlán vegna fyrstu kaupa er 25 ár. 

Fjöldi gjalddaga er 12 á ári.

Þegar lán er með jöfnum afborgunum þá er greitt jafnt af höfuðstól allan tímann. Mánaðarleg greiðslubyrði er því hærri í upphafi, en fer svo lækkandi þar sem að vaxtabyrði minnkar. Eignamyndun er hraðari.

Þegar lán er með jöfnum greiðslum þá er mánaðarleg greiðslubyrði jöfn út lánstímann (ef lánið er verðtryggt þá hækkar hún). Mánaðarlegar greiðslur eru því lægri í upphafi, en eignamyndun er hægari.

Lánareiknivélin reiknar úr greiðslubyrði láns og hvernig greiðslur skiptast á lánstímanum.

Ef annar aðili en maki, sem er giftur eða í staðfestri sambúð með lántaka, á eignarhlut með lántaka er ekki hægt að fá lán út á þá eign.

Já, í þeim tilvikum ef hann á fasteignina sem boðin er fram sem veð í heild eða hluta á móti lántaka. Einnig þarf maki að gerast samskuldari ef hann er greiðslumetinn ásamt lántaka.

Já, lán má greiða upp hvenær sem er án nokkurs kostnaðar.

Vinsamlega setjið lánsnúmer í skýringu greiðslu / tilvísun.
Greiða má inn á reikning 0515-26-010200 kt: 430269-4459.

Nei, lánsveð eru ekki í boði.

Tilkynning er send viðkomandi aðila að minnsta kosti 30 dögum áður en vaxtabreyting á sér stað sbr. við 35. gr. laga nr. 118/2016 um fasteignalán til neytenda.  Ef þú aðhefst ekkert festast vextir á láninu þínu aftur til þriggja ára og þá á þeim kjörum sem eru í boði á slíkum lánum á þeim tíma, en upplýsingar um vaxtakjör á hverjum tíma má nálgast á vefsíðu sjóðsins. Þú hefur jafnframt val um að færa þig í verðtryggt lán á þessum tíma án lántökugjalds.

Tilkynning er send viðkomandi aðila að minnsta kosti 30 dögum áður en vaxtabreyting á sér stað sbr. við 35. gr. laga nr. 118/2016 um fasteignalán til neytenda. Ef þú aðhefst ekkert festast vextir á láninu þínu aftur til fimm ára og þá á þeim kjörum sem eru í boði á slíkum lánum á þeim tíma, en upplýsingar um vaxtakjör á hverjum tíma má nálgast á vefsíðu sjóðsins.

Nei eingöngu greiðslumat frá Lífeyrissjóði verzlunarmanna er tekið gilt. Áður en samningur um fasteignalán er gerður skal meta lánshæfi og greiðslumat allra umsækjanda.

Um lánshæfismat og greiðslumat er vísað til 6. tl. og 15. tl. 1. mgr. 4. gr., 20. gr., 22. gr., 23. gr. og 24. gr. laga nr. 118/2016 um fasteignalán til neytenda.

Það er ekki hægt að taka mið af erlendum tekjum í greiðslumati.

Ef þú ert einnig með launatekjur í íslenskum krónum, getur greiðslumat grundvallast á þeim tekjum, til samræmis við gjaldmiðil lánsins.

Umsækjandi verður að hafa lögheimili á Íslandi.

Já, það má greiða inn á höfuðstól hvenær sem er án kostnaðar.

Vinsamlega setjið lánsnúmer í skýringu greiðslu / tilvísun.

Greiða má inn á reikning 0515-26-010200 kt: 430269-4459.

Fyrstu kaupendur geta sótt um viðbótarlán ef það er í samfelldri veðröð frá fyrsta veðrétti og er hámarksveðhlutfall 85%.  Viðbótarlánið er óverðtryggt með fasta vexti í 3 ár og bætist 0,75% vaxtaálag ofan á. Hámarks lánstími fyrir viðbótarlán er 25 ár.

Fyrstu kaupendur hafa lánsrétt hjá sjóðnum ef þeir hafa einu sinni greitt iðgjald til sjóðsins eða greitt einu sinni í séreignarsparnað.

Ekkert uppgreiðslugjald er á húsnæðislánum sjóðsins og er hægt að greiða þau upp, eða greiða inn á þau hvenær sem er.

Samkvæmt reglum frá Seðlabanka Íslands má greiðslubyrðarhlutfall, sem er hlutfall af tekjum og fasteignalánum, ekki vera hærra en 40% hjá þeim sem eru að kaupa í fyrsta skipti.

Seðlabankinn hefur sett reglur um hámark greiðslubyrðar fasteignalána í hlutfalli við tekjur neytenda.

Hámark mánaðarlegrar greiðslubyrðar allra fasteignalána lántaka má ekki fara yfir 35% af mánaðarlegum ráðstöfunartekjum neytenda þegar fasteignalán er veitt. Hámarkið má þó vera 40% ef um er að ræða fyrstu fasteignakaup.

Við útreikning á greiðslubyrðarhlutfallinu er miðað við að lán séu jafngreiðslulán.

• Fyrir óverðtryggð lán er reiknað með 40 ára lánstíma og samningsvöxtum en þó að lágmarki 5,5% vöxtum.
• Ef lánið er verðtryggt þá er reiknað með 25 ára lánstíma með samningsvöxtum en þó að lágmarki 3% vöxtum.

Áunninn lífeyrir eru þau réttindi sem þú hefur nú þegar áunnið þér með greiðslum til sjóðsins. Upphæðin breytist eftir því frá hvaða tíma lífeyris úttekin hefst.  Á Mínum síðum sérðu alltaf hversu háan lífeyrir þú hefur áunnið þér miðað við hvenær þú vilt byrja úttekt.  

Skráðu þig inn til að skoða áunninn lífeyri hjá LV og öðrum sjóðum. 

Rétt er að benda á að tekjuskattur er greiddur af lífeyri þegar hann er tekinn út.